Kraniosinositoz nedir? Nasıl meydana gelir? Hangi doktora başvurmak gerekir? Tedavisi nasıldır?

                                 

                                                                                                                Prof. Dr. Semih Keskil

    Kafatası kemikleri ‘sütür’ adı verilen eklemler aracılığıyla birleşir. Yeni doğanlarda açık olan bu eklem aralıkları beynin sağlıklı şekilde büyüyebilmesi için yaklaşık 1 yaşına kadar açık kaldıktan sonra zamanla kapanmaya başlar. Sütürlerin vaktinden önce kapanması ise ‘Kraniosinositoz’ olarak adlandırılır. Oluşan bu erken kapanma; yüzde asimetrik bir görüntü, kafa şeklinde anormal bir görünüm  yanında olumsuz fizyolojik etkilere de sebep olur; beyin yeterince gelişemez, görme bozukluğu, zihinsel gerilik gibi durumlar ortaya çıkar. Kraniosinositoz tek başına görülebildiği gibi, sendromik bebeklerde, var olan doğumsal birkaç problemden sadece biri olarak da rastlanabilir.

Kafatası şekil bozukluğu, erken kapanan sütürün hangisi olduğuna göre ; dolikosefali, trigonosefali,  skafosefali, plagiosefali gibi tiplere ayrılır.

En iyi beyin tümörü ameliyatı için nasıl ki alanında tecrübeli en iyi beyin cerrahını arıyorsak en iyi kraniosinositoz ameliyatı için de pediatrik beyin cerrahisi alanında uzman bir  beyin cerrahına başvurulmalıdır.

Kafatası şekil bozukluğu ile getirilen hasta, ayrıntılı bir fiziki ve nörolojik muayeneden geçirilir. Beyin tomografisi ve kafatası röntgenleri çekilerek kafa şeklinin pozisyonel mi (Bazen hastanın ebeveyni tarafından hep aynı pozisyonda yatırılmasına bağlı da olabilir), yoksa sütürlerin erken kapanmasına bağlı olarak mı oluşmuş olduğuna karar verilir. Erken kapanan sütürün hangisi olduğu belirlendikten sonra bu durumun hastada başka problemler yaratıp yaratmadığı Beyin MR’ı çekilerek değerlendirilir. Erken kapanma sebebiyle kafa içi basıncının artmış olduğunu gösteren durumlarda beyin gelişiminin olumsuz anlamda etkilenmemesi amacıyla erken cerrahi tedaviye  karar verilir.

Süturlerin açık olduğu ve şekil bozukluğunun pozisyonel sebeplerle oluştuğu hastalarda; şekil bozukluğu olmayan taraf üzerine yatırılması konusunda aile bilgilendirilir. Bu hasta grubu; bir süre kask kullanılarak takibe alınabilir.

Erken cerrahi müdahaleye gerek olmayan durumlarda hasta; 3-6 ay boyunca takibe alınır. En uygun ameliyat zamanı 6-18.aylar arasıdır. Cerrahisinde, erken kapanmış olan sütur hatları açılır, vaktinden önce birleşmiş olan kemikler birbirinden ayrılarak beyin üzerindeki baskı kaldırılır, hastanın baş şekli düzeltilir. Olumsuz bir problem yaşanmayan hasta 2-3 gün takip edildikten sonra taburcu edilir ve belli zaman aralıklarıyla kontrollere çağrılır.

Kraniosinositoz ameliyatları spesifik ameliyatlar olup tecrübeli kişilerce yapılmalıdır. Ankara’da, bu ameliyatı en iyi ameliyathane ve en iyi yoğun bakım şatlarına sahip merkezlerde gerçekleştirebilecek, pediatrik beyin cerrahisi alanında uzman birçok beyin cerrahı bulunmaktadır.

Kraniosinositoz, erken fark edilmesi  önemli olan, tanı aldıktan sonra en uygun zamanda müdahale gerektiren, ihmal edildiği durumda yarattığı kozmetik problemler bir yana, oluşturacağı beyin hasarı, zeka geriliği gibi sıkıntılarla hastanın yaşamını olumsuz etkileyebilecek  gelişimsel bir problemdir.  

Çocuğunuzun hayatını ve geleceğini riske etmeyin, en ufak şüphe varlığında bu alanda uzman bir beyin cerrahına başvurmak için vakit kaybetmeyin.