Prof. Dr. Semih Keskil
Normal basınçlı hidrosefali; Alzheimer ve demans (bunama) ile sıkça karıştırılan
bir hastalık olup diğerlerinden farklı olarak; kronik ve umutsuz bir hastalık olmayıp
tedavisi mümkün bir hastalıktır. Normalde beynin içerisindeki su odacıklarında
ve beynin etrafında bulunan ‘Beyin-omurilik sıvısı’ sürekli bir üretim ve
emilim döngüsü ile dengededir. İlerleyen yaşla birlikte beynin küçülmesi sonucu
beynin su odacıklarında normalden fazla miktarda beyin-omurilik sıvısı
birikebilir. Sıklıkla altmışlı yaşlardan itibaren görülen bu hastalık; yakın
zamandaki olayları unutma şeklinde bir hafıza kaybı, küçük ve sık adımlarla
yürüme, merdiven çıkmakta zorlanma, dengeyi sağlayamama, idrar kaçırma gibi
şikayetlerle kendini gösterir. Tedavisi beyin cerrahı tarafından yapılır.
Bu
gibi şikayetler ile başvuran hasta veya hasta yakınlarından şikayetleri
ayrıntılı olarak dinlenir. Hasta detaylı
bir fiziki muayeneden geçirilir, yürüyüşü ve yürürken dengesini sağlayıp
sağlayamadığı değerlendirilir. Bir takım hafıza testleri uygulanır. Beyin MR’ı
ya da Beyin Tomografisi çekilerek ventrikül boyutlarına bakılır. Gerekli
hallerde; beyin-omurilik sıvısının akımını ölçmeye yönelik olan BOS Akım MR’ı
çekilebilir. Bu tetkikler sonucunda Normal Basınçlı Hidrosefali olabileceği
düşünülen hastaların belinden az miktarda Beyin-Omurilik sıvısı alınır, birkaç
saat sonrasında hastanın yürümesi istenerek işlem öncesine göre yürüyüşünde ve
dengesinde düzelme olup olmadığına bakılır. Kliniğinde düzelme olan hastada
Normal Basınçlı Hidrosefali tanısı konur. Tedavisi cerrahidir.
En iyi
beyin tümörü ameliyatı, en iyi bel fıtığı ameliyatı, en iyi boyun fıtığı
ameliyatı için nasıl ki en iyi beyin cerrahını arıyorsak, her şeyden önce bu
hastalığın doğru teşhis edilebilmesi ve cerrahisi için de bu alanda uzman en
iyi beyin cerrahına başvurmak gerekir.
Ameliyatında;
beyin ventriküllerinden hastanın karın boşluğuna uzanarak fazla miktarda
biriken beyin-omurilik sıvısını boşaltacak ‘şant’ adındaki silikon yapıda ince
bir tüp sistemi, dışarıdan görülmeyecek şekilde cilt altından yerleştirilir. Bu
hastalarda bu cihazın genellikle ayarlanabilir olanı tercih edilir, böylece
hastanın klinik durumuna göre rutin kontrollerde şant ayar cihazı vasıtasıyla
birkaç saniye içinde hasta için en uygun ayara getirilebilir.
Ankara
beyin cerrahi camiasında; bu operasyonu en iyi ameliyathane en iyi yoğun bakım
şartlarına sahip merkezlerde gerçekleştirebilecek deneyimli beyin cerrahi
uzmanları bulunmaktadır.
Normal basınçlı
hidrosefali, teşhisi konulamadığı zaman hastanın gereksiz yere yıllarca
Alzheimer tedavisi almasına ve buna rağmen şikayetlerinde hiçbir düzelme
olmamasına neden olmakla birlikte, doğru teşhis edilebilmesi ve cerrahisinin
uzman kişilerce yapılması durumunda hastaya yaşamını mucize şekilde yeniden kazandıran, tedavisinin sonuçları
oldukça yüz güldürücü bir hastalıktır. Bu sebeple, her unutkanlık tablosunu
yaşlılığa ve Alzheimer gibi hastalıklara bağlamadan önce bir kez de bir beyin
cerrahının kapısını çalmaktan çekinmeyin.
