Odontoid kırığı nedir? Nasıl meydana gelir? Tedavisi kim tarafından yapılır? Hangi durumlarda ameliyat edilmelidir?

 

                                                                                                                    Prof. Dr. Semih Keskil 

Boyun bölgesinde 7 adet omur bulunmakta olup birinci ve ikinci boyun omurları şekil olarak diğerlerinden farklıdır. İkinci boyun omuru ‘aksis’ olarak isimlendirilir ve yukarı doğru uzanan ‘odontoid ‘ adlı bir çıkıntıya sahiptir. Odontoid, başın dönme hareketlerinde aktif rol oynamaktadır.  Bu bölgenin kırıkları, daha sıklıkla şiddetli travma ile birlikte boynun öne ve arkaya aşırı hareketi sonucunda görülmektedir. Odontoid kırıkları sonrası omuriliğe oluşan bası sonucunda hastalarda nörolojik hasarlar görülebilmekte, hastaların %25-40’ı olay yerinde kaybedilebilmektedir. Odontoid kırıkları mutlaka tedavi edilmelidir, tedavi edilmezse kemiğin yanlış kaynaması, kaynamaması, omuriliğe baskı ve hasar oluşturması, sakatlık gibi ciddi problemlerle karşılaşılır. Tedavisi beyin cerrahı tarafından yapılmaktadır. 

Travma sonrası çekilmiş olan boyun omurga tomografisinde odontoid kırığı saptanan hastanın detaylı nörolojik muayenesi yapılmalı, kollarda, bacaklarda, ellerde veya ayaklarda güç veya his kaybı, hastanın yürümesinde problem olup olmadığı iyice araştırılmalıdır. Tomografisinde, kırığın odontoidin ucunda mı, gövdeye yapışık olduğu yerden mi yoksa omurga gövdesinin  bir kısmını da kapsayacak şekilde mi olduğuna bakılır. Sonrasında boyun omurga bölgesi MR’ı çekilerek kırık etrafında bulunan yumuşak dokularda hasar olup olmadığı, kırığın omuriliğe baskı yapıp yapmadığına bakılmalıdır. 

Sadece uç kısmı kırık olan ya da omurga gövdesini de içine alacak şekilde oluşan kırıklarda, genel tedavi yaklaşımı; cerrahiye gerek olmadığı yönünde olup ‘Halo vest’ denilen, başa ve gövdeye sabitlenerek hastanın boyun hareketlerini tamamen kısıtlamak yoluyla kırığın iyileşmesini sağlayan boyunluk takmaktır. Odontoidin tam olarak gövdeye yapışık olduğu yerden kırılmış olduğu durumlardaysa cerrahi tedavi tercih edilir. 

Ameliyatında; hasta genel anesteziyle uyutulup boyun önden açılarak aksis adlı omura ulaşılır. Radyolojik çekimler eşliğinde, odontoid ile aksisin gövdesi özel bir vidayla birbirine sabitlenir. 

Odontoid kırığı ameliyatları; gerçekleştirileceği bölgede şah damarı, beynin ana toplar damarı, yemek ve nefes borusu gibi hayati organların olması, vidanın konulacağı omurun hemen arkasında omurilik bulunması gibi sebeplerle özellikli ameliyatlar olup, bu operasyonun en iyi ameliyathane ve en iyi yoğun bakım şartlarına sahip merkezlerde tecrübeli bir cerrah tarafından yapılması gerekir. 

En iyi beyin tümörü ameliyatı, en iyi boyun fıtığı ameliyatı, en iyi beyin ameliyatlarında akla ilk gelen adres olan Ankara beyin cerrahi camiasında bu operasyonu gerçekleştirecek tecrübeli birçok isim mevcuttur. 

Odontoid kırıkları hayati kırıklardır, omuriliğe baskı oluşturmamış veya nörolojik problem yaratmamış olması tedaviye gerek olmadığı anlamına kesinlikle gelmez. Tedavi edilmediği durumlarda boyun şeklinde düzensizlik, hatta sakatlık durumlarına dahi yol açabilir. Bu problemin sizde ya da sevdiklerinizde olması durumunda kendinizi hiç vakit kaybetmeden bu konuda deneyimli bir beyin cerrahına başvurun.