KARDİYAK REHABİLİTASYON PROGRAMI

Prof. Dr. A. Tulga Ulus
Kalp ve Damar Cerrahi Uzmanı


Dr. Mehmet Tümer
Aile Hekimliği Uzmanı

Kalp hastalıkları tanısı ve tedavisi sonrasında günlük yaşantımıza dönmek konusunda aklımızda pek çok soru oluşur. Hangi aktivitelerimize ne kadar sürede, ne yoğunlukta geri döneceğiz? Acaba eski “ben” olabilecek miyim? Soruları zihnimizi kemirmektedir.

Normal yaşantımıza güvenle, kontrol altında ve riskleri en aza indirerek geri dönmek için “Kardiyak Rehabilitasyon Programı” bir gerekliliktir. şarttır. Çevremizde fikir veren ve yaşantımıza müdahale eden çoktur, doğru bilgi ve tek elden multidisipliner bakış açısı ile yardım ancak yapılandırılmış bir program ile mümkün olur.

Tüm dünyada ölüm sebepleri sıralamasında kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler birinci sırada
gelmektedir. Her yıl birçok hasta kalp krizi veya diğer kalp problemleri nedeniyle hastaneye yatmaktadır. Bu hastalardan taburcu olanların %30 kadarı ikinci bir kez yeni bir kalp problemi nedeniyle hastaneye yatırılmaktadır. Kardiyak rehabilitasyon, ilerde yeniden yaşanabilecek kalp hastalığına bağlı problemleri azaltmak için kişiselleştirilmiş risk analizinin yapılmasını, size ait risklerin azaltılmasını gerçekleştirmek üzere özel bir programa dahil edilmenizi ve gerekli eğitimlere katılmanızı içerir. Hastaların aktif yaşamlarına hızla dönmelerini ve yaşam kalitelerinin daha üst seviyede olması için tasarlanmış bir programdır. Amerikan Kalp Birliği, kalp ve damar sağlığı ile ilgili önerilerinde yaşam tarzının önemini 2020 yılının en önemli hedeflerinden biri olarak göstermiştir.


Kardiyak rehabilitasyon yeni nesil teknolojilerin ve standartların uygulanmaya başlaması ile birlikte giderek daha fazla ilgi odağı olmaktadır. Amaç, hastanın kardiyak hastalık sonundaki sağlık durumunu saptadıktan sonra; günlük yaşantısına dönmesini sağlamanın yanında davranış değişikliği ve yaşam tarzı değişiklikleri oluşturarak risk modifikasyonuna gitmektir. Bu amaçla multidisipliner bir yaklaşımla hasta ele alınır, egzersiz kapasitesi ölçümlenir, gereğinde monitorizasyon yöntemleri kullanarak güncel fizik aktivite denetlenir, risk modifikasyonu konusunda eğitimler verilir, kişiselleştirilmiş beslenme ve egzersiz programları oluşturulur, genetik analizler ile risk değerlendirmesi derinleştirilebilir.

Kimler katılabilir?

-Kalp krizi sonrası tedavisini tamamlayarak hastaneden taburcu olan hastalar:
-Koroner balon/stent uygulanmış hastalar.
-Cerrahi müdahale (koroner baypas) sonrası hastalar.
-Koroner arter hastalığı olan ve tıbbi tedavi (ilaç tedavisi) ile takip edilen hastalar.
-Kalp kapak hastalığı nedeniyle takip edilen veya cerrahi geçirmiş hastalar.
-Yüksek risk faktörlerine sahip olan ve risk değerlendirmesi gereken ve sonrasında risk azaltılması gereken hastalar.
-Periferik damar hastaları:
-Bacak atardamarı tıkanıklıkları olan hastalar.
-Beyin atardamarı (karotis arter) tıknıklıkları olan hastalar.


Kardiyak rehabilitasyon, tam bir kardiyak sağlıklı yaşam programıdır. Ayrıca henüz kalp hastalığı geçirmemiş ancak sahip olduğu risk faktörleri nedeniyle sonraki yaşam kalitesini arttırmak isteyen hastalar da yarar göreceklerdir.

Kardiyak Rehabilitasyon programında neler yapılacaktır?

Kardiyak rehabilitasyon programı, hastalar için güvenli, etkili ve yaşam kalitesini arttırırken ölüm ve hastalık riskini azaltan bir sistemdir. Program tüm yararlarının çok iyi bilinmesine rağmen maalesef az kullanılmaktadır. Hastaların yeniden kriz geçirmesine, hastaneye yatmasına ve birçok riskin azalmasını vaat eden bu program, özellikle kişiselleştirilmiş yöntemleri sayesinde çok etkili olabilmektedir.


Beslenme, egzersiz, kardiyovasküler risk faktörlerinin belirlenmesi ve tedavilerin planlanmasını içerir. Hastalar tıbbi olarak değerlendirildikten ve risk analizleri yapıldıktan sonra kalp ve damar hastalıkları, metabolizmaları ve fizik kondisyonları araştırılır. Uygun tedavi programlarına alınarak izlemleri yapılır.

Hasta ve hasta yakınlarının alacağı eğitim seminerleri ile gerek hastalığın daha iyi anlaşılması gerekse tedavi süreci ve risklerin azaltılması daha iyi anlaşılacaktır. Bizim rolümüz, sağlıklı yaşam için siz hastalarımıza kılavuz olarak doğru aktivite düzeyine ulaştırmaktır. Program her hasta için ayrı ayrı, hastanın ihtiyacına, yapabileceklerine ve tıbbi durumuna göre planlanmaktadır.

Neden Kardiyak Rehabilitasyon 

Sedanter yaşayanlara göre (herhangi bir egzersiz programına katılmayanlar), düzenli egzersiz yapanlarda, kalp krizi ve felç geçirme riski 2 kat daha az, kalp ve damar hastalıklarından ölme riski 4 kat daha düşüktür.

Kişiye özel yapılan program ile uygun tedavi programı belirlenir. Kişiye ait riskler belirlenir, ihtiyaçları ve öncelikleri planlanır. Hastaların şikayetlerine, yaşına ve hastalıklarına göre tedavi programı ve eğitim belirlenir. Bu nedenle hem kalp ve damar sistemi açısından hem de metabolizma açısından ilgili uzmanlarca kalabalık bir ekip olarak yönetilir. En son teknolojik bilgi ve donanımdan faydalanılır.

Sonuçta ne elde ederim?

Kalıtımsal olarak aileden gelen ve kazanılmış risklerin azlatılması

Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm riskinde azalma
Şikayetlerde azalma
Yeniden kalp krizi geçirme riskinde azalma
Önleyici tedaviye uyumun artması
Egzersiz performansında artma
Kan basıncı ve kan yağları gibi sağlık parametrelerinde düzelme
Kalp ve damar hastalıkları ve önleyici tedavileri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak
Günlük yaşamsal aktiviteleri daha iyi yapabilmek
Sağlıklı yaşam kalitesinin artması
Psikososyal şikayetlerin azalması
Hastaneye yatışlarda ve tıbbi kaynakların kullanımında azalma
İşe dönüşlerde sürenin kısalması ve yüksek kapasite ile çalışabilme